Instytut Archeologii

Prace wykopaliskowe na stanowisku nr 25 w Lelowie prowadzone przez Zakład Archeologii Epoki Żelaza od 2014 roku były możliwe dzięki przypadkowemu odkryciu dokonanemu kilka lat wcześniej. W 2009 roku podczas budowy obiektu gospodarczego na jednej z posesji znajdującej się na przedmieściach miejscowości dokonano znalezienia zestawu przedmiotów wskazujących na ich pochodzenie z pochówku ciałopalnego kultury przeworskiej. W skład owych zabytków, prócz fragmentów ceramiki, wchodziły elementy tarczy w postaci umba i imacza, dwa groty włóczni, żelazny nóż oraz taśmowate okucie. Analiza chronologiczna zabytków pozwoliła datować je na wczesny okres rzymski. Podkreślić należy fakt, że jest to pierwsze tak datowane stanowisko na terenie całej ziemi częstochowskiej.

Od roku 2014 przystąpiono w tym miejscu do prac wykopaliskowych, które nie ujawniły wprawdzie kolejnych obiektów o charakterze sepulkralnym, a obiekty osadowe w postaci palenisk, dołków posłupowych układających się w regularną konstrukcję słupową oraz dwóch ziemianek. Zestaw przedmiotów zabytkowych, głównie znacznej ilości ręcznie lepionej ceramiki ale również pojedynczych przedmiotów metalowych pozwolił na datowanie tej osady analogicznie do pochówku wcześniej odkrytego na tej samej działce, tj. wczesny okres rzymski (fazy B1-B2). Na stanowisku tym potwierdzono również występowanie znacznej ilości denarów jagiellońskich obecnych w humusie.